مرکز این ایالت شهر بوپال است که گاهی حال به آن بهوپال هم گفته می شود که حتی از شهرهای مهم کل هندوستان هم لحاظ می شود. این شهر را دو بحیره علاوه زیبا وقوف محاصره کرده اند و دارای مراجع كتاب شناسی و جای ها نواحی ذاتی فراوانی است که در هندوستان و حتی در میان گردشگران بیرونی شهرت فزونی دارد. در ادامه در مطلب آسیا در مورد سفر به مادایا پرداش هندوستان بیشتر می گوییم.
ارگ فتحگر در این شهر واقع است. بوپال به دو قسمت شاخه شده است: «شهر خاص» که دوست محمدخان زاری دور آن حصار کشید؛ و محله‌های مسکونی جدید و حومه‌های جهانگیرآباد و احمدآباد که حکام بعدی بر آن افزودند تا یاد همگانی و جهاندار محمدخان و احمدعلی خان را زنده نگه دارند.
مدتی هم یکی از حکام که نواب فیض محمدخان نام داشت و بین سالهای ۱۷۵۴ تا ۱۷۷۷ میلادی حکومت می‌کرد این شهر را مرکز ایالت قرار داد. این در حالی است که قبل از او اسلام نگر مرکز ایالت سایر حکمرانان بود.البته در عتیق مرکز و مهم ترین بخش بددین نشین شبه قاره هند منطقه نواب نشین بوپال بود.
دور نمای بخش كهن بوپال
در حال حاضر شهر بوپال اضافه فن آوری شده است. تا جایی که به آدرس شهری تجاری مرکز تولد منسوجات و جواهرسازی هند است که از صنایع زیاد مهم این کشور به شمار می‌روند. مسلماً مردم دنیا و هند این شهر را به خاطر یک ادب گزند بار دیگر هم به یاد دارند و آن نشت گاز سمی از کارخانه ای آمریکایی به نام یونیون بود که در ۱۳۹۳ شمسی روی داد و بر اثر آن دو هزار نفر کشته و نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر دواخور شدند.
جغرافیا و آب و هوای بوپال
بوپال با مساحتی هم پایه ۲۸۶ کیلومتر مربع و در ارتفاع ۴۹۹ متری از سطح دریای آزاد، در مرکز کشور هند واقع و فقط از شمال به کوهستان ویندیا نامتناهی شده است.
دو دریاچه بزرگ بخشی از منابع و دارایی‌های جبلی این شهر است که آن را در زمره یکی از زیباترین شهرهای هند قرار داده است. این دو دریاچه که به بوج وتلند معروفند منظره ها زیبا و محیطی دلپذیر را برای این شهر پرداخته کرده‌اند که مثل سایر بخش ها و شهرهای هندوستان آن را برای گردشگران بیرونی متجاوز یار کرده است. طبق آمار سال ۱۳۸۰ (۲۰۰۱)، هجوم بوپال بالغ بر ۱٬۴۸۲٬۷۱۸ نفر بوده است.
این ناحیه آب و لغو گرم و باتانی دارد که در روزها صیف و زمستان دمای آن تا ۴۲ درجه سانتی گراد هم بالا می‌رود اما در روزهای سرد سال هم از ۲۴ درجه دامن نمی‌آید. یقیناً در روزهای سرد زمستانه گاهی این شهر دمای هشت درجه را هم تجربه می کند. فصل باران‌های موسمی یا مانسون از اواسط ژوئن شروع شده و تا اواخر سپتامبر یا مقدمه اکتبر دنباله دارد.
تاریخچه بوپال
شهر بوپال متوفا مرکز منطقه «نواب نشین» بوپال بود و از محل ها علاوه مهم حکومتی مسلمانان در شبه قاره به‌شمار می‌آمد.
تاریخ ساخت و ظهور این شهر را به دوره شاهنشاهی از شاهان و رعایا قرمز پری پارما نفس و می‌دانند که بین سالهای ۱۰۰۰ تا ۱۰۵۵ میلادی حکمرانی می کرد. با این حال مشهور است که بینانگذار این شهر توسط یک سرباز بلواچی به اسم دوست محمد خان بوده است.
راهپیمایی اعتراض‌آمیز در مورد رنج نشت گاز سمی
در دسامبر سال ۱۹۸۴ رویارو با سال ۱۳۶۳ فارسی و انیران گاز سمی خطرناکی بر فراز این شهر شکل گرفت و به حرکت در آمد که ناشی از یک کارخانه بادی حشره کش امریکایی بود که آن را به وخیم ترین سرگذشت فن شناسی دنیا دگرگونی کرد. نوعی گاز سمی از کارخانه حشره‌کش‌سازی شرکت آمریکایی یونایتد کارباید نشت کرد واین محنت چندین هزار کشته و بیش از ۳۰۰ هزار قبراق برجای گذاشت، که غزارت از آنها کاملاً معلولند و در سامان پیچیدگی معیشت خوش گذرانی كردن می‌کنند.
روایت ها حاکی از آن است که در آن روز این گاز سمی خانه های دوروبر کارخانه را پوشاند و خیلی از مردم محلی براثر خفگی ناشی از گاز مردند. بعد از آن یک ابر ضخیم همه دوروبر محل را پوشاند و ساكنان شهر در گذرگاه های شهر به حال خفگی افتادند.
بعد از آن ظاهر شد که مدیران شرکت یونیون محفوظ بودن قضایی دارند و این ماجرا جنجالهای همگانی معاشرتی و انفرادی و دیپلماتیك اضافی را به مصاحب آورد. مسوولیتی آگاه مدیران کارخانه نبود و گویا فتنه نهادین وغیر قابل پیش بینی بوده است. به نظر می رسیدکه مدیران شرکت کاری برای پیش گیری از این فاجعه نمی توانستند اجرا دهند. به این دلیل دیوان عالی هند طرف های آمریکایی را به آهار غرامتی برابر ۴۷۰ میلیون دلار محکوم کردند که بایستی ۵۰ هزارهزار دلار این مبلغ را دفتر این شرکت در هند و تتمه را دفتر آمریکایی این شرکت باید پرداخت می کرد. این حکم در سال ۱۹۸۹ صادر شد.
البته قربانیان این آسیب فقط مبلغ ۲۵ هزار روپیه مغرم گرفتند که علاوه كم بود. بخشی ازمبلغ تاریك توسط شرکت بیمه جلا شد.این کارخانه در حال حاضر یک کاخانه متروکه در این منطقه است که هنوز حدود ۲۵ تن مواد سمی را در خود جای داده است وشرکت از تمیز کاری این محل شانه خالی می کند. در عین حال افراد مازاد یدكی هستند که برای دریافت حق قربانیان این آفت هنوز هم تلاش می کنند.
